در سازه‌هایی با اسکلت فلزی، دیوارهای داخلی و پیرامونی اغلب به‌صورت غیرسازه‌ای (پرکننده) اجرا می‌شوند. اما اگر این دیوارها به‌درستی به اسکلت متصل نشوند، در برابر زلزله، فشار باد یا نشست سازه دچار ترک، واژگونی یا گسیختگی می‌شوند.
اینجاست که استفاده از میلگرد بستر (Wall Reinforcement Mesh) به‌ویژه با اجرای صحیح در اسکلت فلزی، نقش مهمی در پایداری دیوار ایفا می‌کند. در این مقاله، نحوه اجرای اصولی میلگرد بستر در ساختمان‌های دارای اسکلت فلزی را بررسی می‌کنیم.
میلگرد بستر چیست و چرا در اسکلت فلزی اهمیت دارد؟
میلگرد بستر شبکه‌ای فلزی است (معمولاً به شکل نردبانی یا خرپایی) که در بستر ملات دیوار قرار می‌گیرد و با توزیع تنش‌ها، از ترک‌خوردگی و جدا شدن دیوار از سازه جلوگیری می‌کند.
در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی، دیوار به‌تنهایی باربر نیست. اما در زمان زلزله، اتصال مکانیکی بین دیوار و ستون فلزی اهمیت زیادی پیدا می‌کند تا دیوار ریزش نکند یا با ستون درگیر شود.
مراحل اجرای میلگرد بستر در اسکلت فلزی
۱. آماده‌سازی دیوار و ستون فلزی
قبل از نصب دیوار، محل‌های تماس دیوار با ستون بررسی شده و در صورت نیاز، صفحه مهاری یا نبشی اتصال به ستون جوش می‌شود.
۲. نصب میلگرد بستر بین رج‌های دیوار
میلگرد بستر باید طبق آیین‌نامه در هر 3 تا 5 رج دیوارچینی در بستر ملات افقی قرار گیرد.
3. مهار میلگرد بستر به ستون فلزی
در محل‌هایی که دیوار به ستون فلزی می‌رسد، باید اتصال مکانیکی میلگرد بستر به اسکلت فلزی برقرار شود. این کار معمولاً با روش‌های زیر انجام می‌شود:
الف) اتصال با تسمه فلزی سوراخ‌دار
ب) قلاب جوشی یا پلیت مهاری
ج) استفاده از گیره مکانیکی استاندارد
۴. رعایت طول هم‌پوشانی میلگردها
در محل اتصال دو میلگرد بستر، باید حداقل 30 تا 40 سانتی‌متر هم‌پوشانی ایجاد شود و با مفتول یا بست فلزی متصل شوند.
۵. پر کردن کامل ملات اطراف میلگرد
برای جلوگیری از خوردگی و حفظ یکپارچگی، باید میلگرد بستر به‌طور کامل با ملات احاطه شود و در مرکز بستر قرار گیرد.
نکات اجرایی مهم
| نکته |
توضیح |
| نوع میلگرد بستر |
گالوانیزه یا استیل ضدزنگ برای دوام بالا |
| فاصله‌گذاری عمودی |
هر 30 تا 50 سانتی‌متر (مطابق آیین‌نامه ملی ایران یا ACI) |
| نقاط حساس |
بالای درگاه‌ها، کنج دیوارها و محل‌های بازشو حتماً میلگرد اجرا شود |
| هماهنگی با ناظر سازه |
برای تأیید روش مهار به ستون‌ها |
سوالات متداول (FAQ)
❓ آیا اتصال میلگرد بستر به اسکلت الزامی است؟
✅ بله. در غیر این‌صورت، دیوار هنگام زلزله یا نشست ممکن است از اسکلت جدا شود.
❓ آیا استفاده از میلگرد ساده به‌جای میلگرد بستر مجاز است؟
❌ خیر. میلگرد بستر دارای شکل و مقاومت مخصوص است و باید طبق طراحی مهندسی استفاده شود.
❓ میلگرد بستر در چه نوع دیواری استفاده می‌شود؟
✅ پاسخ: دیوارهای آجری، بلوکی، سفالی یا AAC در اسکلت‌های فلزی یا بتنی
نتیجه‌گیری
اجرای اصولی میلگرد بستر در اسکلت فلزی، یک گام مهم در ایمن‌سازی دیوارهای بنایی است. این کار نه‌تنها از ریزش دیوار در برابر زلزله جلوگیری می‌کند، بلکه باعث افزایش عمر سازه و کاهش ترک‌خوردگی‌های متداول می‌شود.
در صورتی که برای تهیه میلگرد بستر، گیره‌های اتصال یا مشاوره فنی نیاز دارید، می‌توانید با تأمین‌کنندگان تخصصی مانند شرکت MPH یا دیگر شرکت‌های دارای تاییدیه همکاری کنید.
